Leçons de polonais

Acc. = Accusatif
adj. = adjectif
adj. dém. = adjectif démonstratif
adj. excl. = adjectif exclamatif
adj. indf. = adjectif indéfini
adj. itrg. = adjectif interrogatif
adj. pos. = adjectif possessif
adv. = adverbe
adv. itrg. = adverbe interrogatif
conj. = conjonction
Dat. = Datif
Gén. = Génitif
Instr. = Instrumental
interj. = interjection
Loc. = Locatif
n. = nom
n. f. = nom féminin
n. m. = nom masculin
n. mpl. = nom masculin pluriel
n. n. = nom neutre
n. pl. = nom pluriel
Nom. = Nominatif
part. itrg. = particule interrogative
pl. = pluriel
pr. = pronom
pr. itrg. = pronom interrogatif
pr. pers. = pronom personnel
sing. = singulier
v. = verbe
v. imperf. = verbe imperfectif
v. perf. = verbe perfectif
Voc. = Vocatif

/ = opposition
< = diminution
> = progression
= = synonyme
v = choix

Mesdames, Messieurs,

Nous avons le plaisir de vous présenter les «Lectures faciles» en polonais – niveau A1 A2. Comme le titre l’indique, nous vous présentons un ensemble de textes simples, agréables à consulter. Ils sont destinés à compléter un début d’apprentissage et à le diversifier. Les «Lectures faciles» vous permettent de mémoriser des éléments lexicaux, grammaticaux et civilisationnels.

Les modules, désignés par le mot « Lekcja » contiennent des dialogues, monologues, commentaires et de brefs rappels grammaticaux. Chacun se termine par une citation : proverbe, dicton, poème ou chanson. Toutes ces références ont été choisies pour leur intérêt socio-culturel et leur accessibilité sur internet : vous pouvez aisément les approfondir, en consultant les sites correspondants.

Les «Lectures faciles» ne sont pas un cours de polonais au sens strict du terme. Elles constituent un complément de votre apprentissage principal (auto-didactique ou celui d’un cours en classe).
Quelle que soit votre méthode principale d’apprentissage, nous vous recommandons de définir votre propre rythme dans la lecture de nos textes, ainsi que de consulter régulièrement un dictionnaire polonais-français. Notre but n’est pas d’être exhaustifs, mais de vous faire passer un bon moment en compagnie de la langue que vous avez choisie de découvrir.

Le polonais n’est sans doute pas la première langue étrangère que vous apprenez, vous connaissez l’anglais ou l’allemand ou le néerlandais, peut-être le russe, le yiddish … En tout cas, vous savez partir à la chasse aux nouveaux mots et reconnaître leurs multiples ressemblances ?

Pour l’instant, vous ne disposez que de textes écrits. Nous espérons développer notre projet par d’autres supports .

Nous vous souhaitons une bonne lecture.

Krystyna Bourneuf (textes) et Cécile Bonnet (illustrations)

Witam

     Profesor :
⁃     Dzień dobry ! Witam państwa !
⁃     Co my tutaj robimy ? Uczymy się polskiego.
⁃     Kim jestem ? Jestem profesorem polskiego.
⁃     Jak się nazywam ? Nazywam się Iwona.
⁃     Kim wy jesteście ? Jesteście studentami.

Profesor, studentka :
⁃     Czy pani mnie rozumie ?
⁃     Nie, nie rozumiem.
⁃     Ojej ! To niedobrze. Moment …

Profesor, student :
⁃      A pan, czy pan mnie rozumie ?
⁃     Tak, rozumiem.
⁃     To dobrze. Kim pan jest ?
⁃     Jestem studentem.
⁃     Co pan tutaj robi ?
⁃     Uczę się polskiego.

Profesor, studentka :
⁃     Dlaczego pani uczy się polskiego ?
⁃     Dlaczego nie !

Profesor, student :
⁃     Dlaczego pan się uczy polskiego ?
⁃     Dlaczego nie ! Polski jest bardzo łatwy.

Język polski jest bardzo łatwy

Uczymy się i powtarzamy :
Dzień dobry
student (n.m.), studentka (n.f.)
Jestem profesorem (Instr.)
jestem ; jest ; jesteście (verbe : być)
pan (n.m.), pani (n.f.), państwo (n.mpl.)
Witam ; Witam państwa !
Ojej ! (interj.) = jest problem
Czy… ? (part. itrg.)
To niedobrze / To dobrze
nie / tak
Co …? (pr. itrg.)
Co my robimy ? Co pan robi ? (v. robić)
uczę się ; uczy się ; uczymy się (v. uczyę się)
Uczę się polskiego
Dlaczego… ? (adv. itrg.)
rozumiem ; rozumie (v. rozumieć)
Rozumiem / Nie rozumiem

Prezentacja

Profesor, studenci :
⁃     Dzień dobry państwu !
⁃     Dzień dobry pani profesor !
⁃     Co my tutaj robimy ?
⁃     Uczymy się polskiego.
⁃     Kim jesteście ?
⁃     Jesteśmy studentami.

Profesor, student :
⁃     Dzień dobry panu !
⁃     Dzień dobry pani !
⁃     Nazywam się Iwona. A pan, jak się pan nazywa ?
⁃     Nazywam się Jacques.
⁃     Jacques, to po francusku. Po polsku : Jacek. Pan nazywa się po polsku Jacek. To jest pana imię po polsku.

Profesor, studentka :
⁃     Dzień dobry pani !
⁃     Dzień dobry… Nie rozumiem…
⁃     Nazywam się Iwona. A pani, jak się pani nazywa ?
⁃     Nazywam się Agnès.
⁃     Agnès, to po francusku. Po polsku : Agnieszka. Pani nazywa się po polsku Agnieszka. To jest pani imię po polsku. Czy pani mnie rozumie ?
⁃     Tak, już rozumiem !
⁃     Jak się pani nazywa po polsku ?
⁃     Nazywam się Agnieszka.
⁃     Brawo !

Imiona po francusku i po polsku :

Agnès = Agnieszka
Anne = Anna
Cécile = Cecylia
Camille = Kamila
Claire = Klara
Christine = Krystyna
Dominique = Dominika
Eve = Ewa
Hélène = Helena
Sophie = Zofia
Jacques = Jacek
Jean = Jan
Matthieu = Maciej
Marc = Marek
Michel = Michał
Nicolas = Mikołaj
Paul =     Pawe?
Pierre = Piotr
Philippe = Filip
Thomas = Tomasz

Niespodzianka : Bandyta ?

Kto ty jesteś ?
Polak mały.
Jaki znak twój ?
Orzeł biały.
( wiersz : Władysław Bełza ; Katechizm polskiego dziecka)

W Polsce. Sobota, wieczór.

Iwona, Jérémy :
⁃     O jejku ! A co pan tu robi ?
⁃     Przepraszam. Dzień dobry, dobry wieczór… Nie wiem co tutaj robię, nie rozumiem, taksówka, adres…
⁃     Kim pan jest ? Pan nie jest bandytą ?
⁃     Absolutnie nie !
⁃     Proszę mówić prawdę ! Mój pies jest bardzo zły.
⁃     Mówię prawdę.
⁃     Pan nie jest Polakiem, prawda ?
⁃     Nie, jestem Francuzem. Czy pani mówi po francusku ?
⁃     Nie, co za głupie pytanie… Jestem bardzo zdenerwowana i to ja mam pytanie ! Co pan robi w moim ogródku ? Proszę o odpowiedź !
⁃     Ja też jestem zdenerwowany. Do widzenia !

sobota (n. f.)
wieczór (n. m.)
Dzień dobry ; Dobry wieczór / Do widzenia
Ojej ! < Ojejku !
Tu ; tutaj (adv.)
Przepraszam / Proszę
wiem (v. wiedzieć)
mój (adj. pos.)
mój (Nom.) ; moim (Loc.)
Jest bandytą ; jestem Francuzem ; jestem Polakiem (Instr.)
Jestem zdenerwowany ; jestem zdenerwowana (Nom.)
Mówię prawdę (Acc.)
Czy pani mówi po francusku ?
mówię, mówi (v. mówić)
mam (v. mieć)
pytanie (n. n.) / odpowiedź (n. f.)
robić ; robi ; robimy (v. robić)
w Polsce ; w ogródku (Loc.)

Uwaga !
Le verbe być suivi d’un adjectif = l’adjectif reste au Nominatif
Le verbe być suivi d’un nom = le nom prend la marque de l’Instrumental[/su_box]

Niespodzianka : Co pan tu robi ?

Na każde pytanie jest odpowiedź
(powiedzenie)

W Polsce, w ogródku. Sobota, wieczór.

Iwona, Jérémy :
⁃     Moment, moment. Dobra, pan nie jest bandytą. Co pan tu robi, powtarzam pytanie ?
⁃     Ja mam adres… Tu mieszkać pan Marek Nowak ?
⁃     Nie « mieszkać », tylko « mieszka » !
⁃     Pani… jest… profesor polskiego ?
⁃     Tak, jestem profesorem polskiego, co za głupie pytanie. Proszę powtórzyć : jestem « profesorem » polskiego.
⁃     Jestem profesorem polskiego, jestem profesorem polskiego… Nie, ja nie jestem. To pani jest profesorem polskiego. Czy tu mieszka Marek Nowak ?
⁃     Owszem. Tu mieszka i to jest jego ogródek… ogród, teren prywatny ! Ja też tu mieszkam i jestem jego żoną. Nazywam się Iwona Nowak. Co pan tu robi ?
⁃     Nie wiem… Uczę się polskiego…

Niespodzianka : Gość z Francji

Być albo nie być, oto jest pytanie.
(cytat : W. Szekspir ; Hamlet ; akt III, scena I)

W Polsce. Niedziela, rano.

Iwona, Jérémy :
⁃     A co pan tu jeszcze robi, do diabła ! Pan spał w ogródku ?
⁃     Tak, ale jest wszystko dobrze : hamak okej, poduszka okej, pies okej. Przepraszam, gdzie jest toaleta ?
⁃     Aj, rozumiem sytuację. Proszę wejść do domu. Na lewo salon i kuchnia, na prawo toaleta. Obok toalety jest łazienka…
⁃     O, jak dobrze ! Zaraz wracam.

Iwona telefonuje do Marka. Gość wraca. Teraz Iwona i Jérémy są w kuchni :
⁃     Ja… chciałbym się przedstawić. Nazywam się Jérémy Nowak, jestem kuzynem z Francji. Proszę : krewetki i ser – prezenty z Francji.
⁃     Miło mi. Już rozumiem, kuzyn z Francji. Jérémy, jakie ładne imię ! W Polsce był znany artysta kabaretowy, Jeremi Przybora. Aha, prezenty, dziękuję. Oh, przepraszam, jestem niezorganizowana. Teraz śniadanie : chleb, masło, dżem i polski ser. Kawa, herbata, kakao ?
⁃     Oj, kawa, duża kawa.

Na zdrowie

W Polsce. Niedziela, południe.

Marek, Iwona, Jeremi :
⁃     Witam, drogi kuzynie ! « Gość w dom, Bóg w dom », to polskie przysłowie. Iwona, gdzie jest wódka i kieliszki ?
⁃     Już, już ! Mamy krewetki i ser na zakąskę, prezenty z Francji.
⁃     No i kabanosy, polska zakąska! Iwona, gdzie są kabanosy ?
⁃     Już, już podaję…
⁃     Sto lat, Jeremi !
⁃     Ja uczę się polskiego i powtarzam po polsku : Sto lat, Marek !
⁃     Zdrowie Iwony !
⁃     Na zdrowie, Jeremi !
⁃     Dobra ta wódka…

Komentarz
Państwo Iwona i Marek Nowak mieszkają niedaleko Warszawy, w Otwocku. Oto adres : willa Niezapominajki, ulica Warszawska numer 6. Mają dom z ogrodem. Państwo Nowak mieszkają w domu, pies Burek mieszka w ogrodzie. Marek jest artystą malarzem, a Iwona jest pedagogiem : uczy języka polskiego.
Jérémy Nowak, to kuzyn z Francji, kucharz.
To duża niespodzianka – gość w domu ! Co on tu robi ? Jérémy (po polsku : Jeremi) jest w Warszawie na stażu. Adres państwa Nowak był w internecie, ale nie było numeru telefonu.
Czy teraz rozumiecie, dlaczego Jeremi ma problemy w Polsce ? I co to znaczy „niespodzianka” ?

Dodatek praktyczny
Adresujemy list do Polski

Gość w dom, Bóg w dom
(przysłowie staropolskie)

Wspaniała rodzina

Piękna nasza Polska cała,
Piękna, żyzna i wspaniała.
(piosenka : śpiewa Zespół Pieśni i Tańca Mazowsze)

Willa Niezapominajki. Niedziela, wieczorem.

Marek, Jeremi :
⁃     Drogi kuzynie ! Jesteśmy w Otwocku, do Warszawy jest niedaleko, ale jest kiepska komunikacja.
⁃     Komunikacja ? Kiepska ? Nie rozumiem ?
⁃     Komunikacja, no… to jest transport pasażerów : autobus, tramwaj, pociąg… Kiepska, to znaczy niedobra.
⁃     Teraz rozumiem. Do Warszawy jest niedaleko, ale daleko, bo niedobra komunikacja.
⁃     Tak, dobrze zrozumiałeś.
⁃     To co ja mam robić ? Jutro mam staż w centrum Warszawy !
⁃     Spoko – jest samochód. Jedziemy razem, ja do biura, ty na staż.
⁃     Och, dziękuję. Mam wspaniałą rodzinę w Polsce. Zdrowie rodziny ! Gdzie jest wódka ?
⁃     O, co to, to nie. Nie pijemy. Jest późno, pora spać. Jutro wstajemy wcześnie rano. Dobranoc, Jeremi.
⁃     Dobranoc, Marku.

W korku

W samochodzie. Poniedziałek rano.

Jeremi, Marek :
⁃     Co to jest ? Co się dzieje ?
⁃     Nic specjalnego. Korek.
⁃     Co to jest « korek », nie rozumiem ?
⁃     O rety ! Korek jest w butelce.
⁃     W butelce ?
⁃     No tak, butelka ma korek. Butelka, rozumiesz : coca-cola, woda, wino, wódka są w butelce.
⁃     Ale wódka jest w Otwocku, nie tutaj…
⁃     Tak, autentyczna butelka, autentyczna wódka i autentyczny korek są w Otwocku. Korek, to jest metafora – tak mówi Iwona, moja wspaniała żona, lingwistka. Tutaj, teraz, jest korek numer dwa : samochód plus samochód plus samochód. Stop, nie jedziemy. Stoimy w korku. Katastrofa.
⁃     Ha, ha, ha, już rozumiem. To tak jak w Paryżu.
⁃     Hmm…
⁃     W Paryżu, korek to moment na rozmowę, na dyskusję.
⁃     Hmm…
⁃     Drogi kuzynie, chciałbym ci przedstawić naszą rodzinę we Francji.
⁃     Hmm…
⁃     Nasz dziadek i babcia byli Polakami, emigrowali do Lille. Mieli dzieci : twój ojciec, mój ojciec i ciocia Ewa.
⁃     Wiesz co, Jeremi, to nie moment, cholera jasna. Jestem zdenerwowany, rozumiesz ? Nasza rodzina mnie teraz nie interesuje, chciałbym już być w Warszawie.
⁃     Marek, przepraszam. Terapia francuska nie funkcjonuje w polskim korku.

Szkoła kucharska

Hej ho, hej ho,
Do pracy by się szło
(piosenka krasnoludków z filmu Walta Disneya Królewna Śnieżka)

Warszawa, ulica Piękna. Poniedziałek, przed południem. Szkoła kucharska.

Dyrektor, animatorka, stażyści :
⁃     Witam państwa ! Nazywam się Adam Wolski. Jestem kucharzem i dyrektorem Szkoły kucharskiej « Bardzo Dobra Kuchnia ». Witam stażystów z Francji, z Anglii, z USA. Tematem stażu jest tradycyjna kuchnia polska.
⁃     Oto pani Anna, wasza animatorka.
⁃     Dzień dobry pani Anno !
⁃     Dzień dobry państwu ! Nazywam się Anna Cybulska. Jestem animatorką i też kucharką. Idziemy do kuchni, szybko, robota czeka. Proszę, idziemy na lewo. Aha, informacja praktyczna : na prawo jest toaleta.
⁃     Pani Anno, co to jest « robota » ?
⁃     Robota, to popularnie praca.
⁃     Pani Anno, co to jest « praca » ?
⁃     O rety ! Co to za stażyści ? Nic nie rozumieją. Wasza praca, to staż i kuchnia, rozumiecie ?
⁃     Rozumiemy, okej. Energiczna ta animatorka, prawda ?

Pierwszy przepis

Gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść
(przysłowie polskie)

Poniedziałek. W południe. Szkoła « Bardzo dobra kuchnia ».

Animatorka, stażyści :
⁃     Nasz program, to realizacja kilku przepisów. Co to znaczy « przepis » ? No, co to znaczy ? No, no, szybko, szybko ! Proszę, ta pani chciałaby odpowiedzieć ?
⁃     Tak, chciałabym odpowiedzieć, ale spokojnie…
⁃     Przepraszam, ale ja jestem kobietą energiczną. Co to jest « przepis » ?
⁃     Przepis, to lista, to tak jak recepta w aptece.
⁃     Bardzo dobra definicja. Przepis kucharski to chemia, matematyka, botanika, biologia – tak jak w aptece . W przepisie są składniki i przygotowanie.
⁃     Składniki ? Przygotowanie ? Co to znaczy ?
⁃     Proszę się nie denerwować. Oto ekran, oto przepis na ekranie – łatwo się zorientować, co to znaczy. Dzisiaj przepis na barszcz. Przepis łatwy, specjalnie dla stażystów debiutantów – zachęta do kontynuacji stażu. Gotujemy ?

Barszcz

Przepis na barszcz czerwony ( na 4 osoby)

Składniki :
buraki 4
kostki bulionowe 2
grzyby suszone 4
cytryna (1/4)
liście laurowe 2
majeranek
ząbek czosnku
sól
pieprz

Przygotowanie :
Ugotować bulion (kostki bulionowe + woda = 2 litry)
Dodać pokrojone buraki, grzyby, liście laurowe, majeranek, czosnek, sól i pieprz.
Gotować 2h.
Odcedzić, zachować tylko zupę.
Dodać sok z cytryny.
Podawać bardzo gorący.

Smacznego !